OMAPULO AA HAPULWA LUHAPU

Omafendelo o TV Licence oshinakuwanifwa shopaveta tashidengele kukeshe umwe ena o TV, paveta ya Namibia yokutuma omawi momhepo yonomola onhi 09 yomomudo 1991, oyo tayi pangele omalinyengo o NBC.

Paveta, o TV osho oshilongifo shelifikamena kushoovene, ile hashilongele kushimwe shilili, hashidulu okuudikila omawi ee Radio, shina eengodi dopamalungula, hashitumu omawi momhepo noku ulika omafano eliwetikile ena ile ehena nande omawi asha.

The Broadcasting Act makes no provision for the Keshe omunhu, ehangano ile ongeshefa yonhumba yina o TV. O TV Licence oyina okufutilwa, kutya nee o TV oyo una ohayilongifwa ile ihayilongifwa.

Opena omaludi o TV Licence ngaashi:
a) Yovaneumbo ile yovanhu koohandimwe, oyo yapitikwa okulongifilwa ponhele yashingifwa nohapakala mwene wayo; b) Yovanapenzela, ovanaulema noonakulwa vakulu (ovo ihavalongo), moku pitikila mwene wayo eyilongife ponhele yaye yashangifwa; c) Eengeshefa, mwakwatelwa eefikola, oipangelo, eengeleka, oikondo yepangelo noshotuu, moku pitika okulongifa ee TV dafendelwa meengeshefa davo ile meemhito dilili dopaipindi; d) Eengeshefa odo hadi landifa ee TV, handi yandje opo ukalongifeko kee TV davo ile havapangele ee TV; e) Eengeshefa dokuyandja eenhele dokunangala nomafuwilo ngaashi ee Hotel, ee Lodge, Bed & Breakfast nosho tuu.

Eedola N$204 mo TV kovaneumbo oshoyo eedola N$60 mo TV kovanapenzela, oonakulwa vakulu ovo ihavalongo oshoyo ovanaulema, eedola N$220 mo TV keengeshefa (mwakwatelwa eefikola, oikondo yepangelo, oupangelo vashona, hano ou Clinics, oundingosho nosho tuu), eefitola doikwapundi, eengalashe dokupangela ee TV, ovalandifi vee TV, omahangano haayandje ee TV dikalongifweko peemhito domauliko ashike nohavafutu eendado dayooloka shile kolelela komwaalu wee TV odo vena. Opena eendado dayoooloka odo hadifutwa keenhele domafuwilo ngaashi ee Lodges, ee Hotel, Bed & Breakfast nosho tuu.

O TV Licence ohayifutwa alushe manga kunefimbo kodula keshe. Ngeenge o TV oyalandwa, natutye mu July 2023, ofuto yo Pro – Rata TV Licence Fee oyo hayifutwa, no TV Licence oyo ohayikala yina ongushu fiyo omomafiku 30 September 2023. O TV Licence oyina ongushu oule wodula yimwe, hano eemwedi 12 mee TV odo dinoovene.

O TV Licence kayishi nande eyakulo lopa Contract, opo o NBC hayiyandje omayakulo oludi keshe kovayakulwa vavo ngeenge o TV Licence yafutilwa. O TV Licence kayishi oshilongifo shonhumba osho shalandwa komuyakulwa opo upewe ngeno eyakulo ongushu neyakulo laxwepopalekwa shafa oilongifo ihapu oyo hayi kondjifafana pangushu. Ngaashi o o Licence yosheendifo ile yomalodu, yooukongo ile yokukwata eeshi, ashike yoo oililepo okuyandja oufemba wopambelewa – pamhito eyi, okukupa oufemba oufemba ukale uyina ile udule okulongifa o TV.

Oveta yokutuma omawi momhepo oyeshipitika opo NBC awanifepo omahalo oovene vee TV manga o Licence inayitameka okufutilwa. Oshafa ngaashi omunhu wonhumba itadulu okwaanya okufuta o Licence yosheendifo shaye omolwa onghalo yondjila inayimu mbilipalela ile patomhelo limwe lilili, hano, eshi itashiimbi nande okuhafuta o TV Licence yoye patomhelo lasha.

O TV Licence oyina ashike okufutilwa kutya nee ihotale nande nande o NBC, ashike ohotale ashike ee channel dopaipindi ngaashi o DSTV, molwaashi omakufikufi okuna ashike okufika o TV yoye yoye mokupitila mee Frequency (momakufikufi) etumo lomawi momhepo. Natango ohandipumbwa ngoo o TV Licence ngeenge ngeenge o TV yange ohandiyilongifa ashike mokutala ou Video/DVD’s/Blu-Ray Discs? O Video Cassette Recorder (vcr) ILE O dvd/Blu-Ray player/Recorder oyina oulongifo vokulonga kuvoovene. Ohayilongo okutambula osho tashituminwamo. Ngeenge oweyitula ko TV ile kukeshe shimwe osho tashi ulike omafano, kutya nee o LCD, oilongifo aishe eyi otayi etapo noku hololapo omakufikufi okutuma omawi momhepo, ngaashi naanaa shayelifwa paveta yokutuma omawi momhepo, nowapumbwa ukale una o Licence. Omahangano oo haalongifa oilongifo yokutuma omawi momhepo, ngaashi ee TV netomhelo lokuninga ashike omauliko, ovapumbwa vakale vena ee Licence dee TV edi? Oilongifo oyo tayilongifwa pamatomhelo okuninga ashike omauliko ngaashi eembaanga dopaipindi ile eengeshefa dopaumwene nodopashiwana, odina okukala dina ee TV Licence koilongifo yavo eyi. Kutya nee okalongifo koye oko itakamono omakufikufi okutuma omawi momhepo, keshe umwe okuna okukala afutila oilongifo oyo, molwaashi oilongifo oyo otayidulu okumona omakufikufi okutuma omawi momhepo. Omahangano oo taadulu okulongifa oulongifo ava, ngaashi vokulongifa omauliko o Music paipindi ngaashi ngeenge omushikingalo wonhumba ashiivika nawa tashiki eengalo daye nokukala taulikwapefimbo opo, oulongifo ovo ovena kukala vena o TV Licence. Omulandifi/Omupangeli ile Omuyandji woku kalongifako pakafimbo, otadulu okupange o TV pehena nande o TV Licence? Pakatendo oka 16 (1) koveta yokutuma omawi momhepo, itayi pitike nande omulandifi keshe – ngaashi omahangano haalandifa ee TV – oku ka landifwa, okuyandja o TV komunhu keshe ile kehangano lonhumba ngeenge omhunu oo ile ehangano olo kalina nande o TV Licence. Eshi oshayela nale kutya, kapena nande omunhu ile ehangano lonhumba tali kapitikwa akale ena o TV manga ehena o TV Licence. Eshi oshakwatelamo yoo omahangano ile ovanhu koohandimwe ooh aa pangele ee TV naava havayandje ovayakulwa vavo vakalongifeko kee TV davo.

O TV Licence ihayi kalekwa nande ashike ngaho ngeenge mwene wayo okwakaleke okuyifuta. O TV Licence ohayi kalekwa ashike ngeenge oifuta ashike oyo yili konima momafutilo oye, aha pu okufutilwa, naashi ohashiningwa konima ngeenge washange etomhelo lopaveta olo tayi shi yelifa kutya epuko lashike leendapo opo udope okukala toningi omafutilo o TV Licence oyo yakala medina loye mbela.

O TV Licence ihayidulu nande okulundululilwa medina limwe. Ngeenge mwene wo TV alandifapo ile oyandje o TV onga omaano onhumba komunhu ile kehangano lonhumba, nena omunhu ile nakuyilongifa oo okuna okuli monena o TV Licence yipe manga inalongifa nokukala atambulako o TV oyo. Ofutoyo TV Licence oyo yina okufutwa, ohayilikolelele kutya oyifike peni okudja momwedi omo walanda ile wtambulako o TV oyo yaningapo yoye. Oyinakuwanifwa yashike yina okuwanifwapo ngeenge mwene wo TV otayi konhele yilili? Oshinakuwanifwa shamwne wo TV akale ashiivifila o NBC meni lomafiku aheyali (7) ngeenge ta tembukile konhele yilili. O NBC oyina yoo okushiivifilwa meendelelo ngeenge o Tv otayiningipo yamwene mupe ile ngeenge oyateka ile yavakwapo.

Ngaashi naanaa keshe umwe itadulu okumweneka okufendela o Licence yosheendifo kodula keshe, ndele konima yeedula donhumba opo to shiivifile ovo hava ungaunga nomafendelo kutya, kuna vali osheendifo ile inokala una osheendifo oule weedula dihapu, eshi kashifi nande etomhelo lokukala inofuta o TV Licence yoye.

Keshe umwe itapumbwa vali o TV Licence ngeenge oweyilandifapo ile uheyina vali. O NBC oyina oku shiivifilwa komalunduluko aa, opo uha talikeko onga una o TV Licence osho inashipumbiwa. Kapena nande o TV Licence hayi kalekwa ngeenge oyina omafutilo eli konima omavalulilo oye. Oifuta oyo yili konima oyina oku futwa, kwawedwa oishoshelafuto ayishe oyo hayifutwa ngeenge owamonika kutya, mboli ouna o TV, konima yoku kufako o Licence yoye paku kengelela.

Oyilanduli oyaoloka pomhito nohito, ngaashi shayelifwa moveta yokutuma omawi momhepo:
a) Omunhu wonhumba ile ehangano lonhumba otadulu okumonika ondjo pakutauluka oveta eyi notadulu okupewa ehandu lokufuta eedola N$2 000, ile ngeenge okwadopa okushininga, otapewa ehandu inalipitilila peemwedi hamano mokakuma, nomhangulilo oyo tayimupe ehandu eli, otayidulu okuwedako ehandu lawedwako lomafutilo oo tayidulu okumupa, noku;
b) Pitika papangelo anyekwe o TV keshe ena, sheli kolelela koshikoya osho aninga;
c) Okufuta oifuta oifuta aishe yo TV Licence oyo yili konima mwakwatelwa noishoshelafuto;
d) Kwawedwa kwaayishe oyo yatumbulwa metetekelo, o NBC otayi yandje omaukwatya oye komwoongelo weendjo, opo tokala nokufuta oifuta aishe topaveta noyifuta oyo hayi holokapo yolukongo.

Oilonga yovakonaakoni vo NBC TV Licence oyayooloka, novena oshinakuwanifwa shoku kwashilipaleka kutya, oovene vee TV aveshe otaveli ufa koutendo nokomaufo aeshe oveta yokutuma omawi momhepo.

Omukonaakoni apitikwa wo NBC otadulu oku kupula wumupe o TV Licence yoye, okamutwe koye ile onomola yoye yomavalulilo o TV Licence. Otadulu yoo okukupula wuulike o TV yoye opo adule okuiyikonaakona. Omauyelele ngaashi eenomola doumbaapila vomafutilo (Receipt), omwaalu wee TV, omadina ado, ee serial number, eendjukifi (yopoosa noyaapa hokala), nosho tuu.
Otavadulu yoo okukupula opo uvape vatale o Licence yoye ngeenge oyili tuu pefimbo. Ongeshefa otayidulu okupulwa opo uyandje ouyelele unasha nee TV odo walandifa, omaukwatya omaudafano oku kalongifako nosho tuu. Ovakonaakoni vee TV Licence otavadulu okuya monhele keshe opo vaninge omakonaakono avo.

Ngeenge tofendele, nena owapumbwa okuyandja onomola yoye yomavalulilo, Onomola eyi, ohayiyandjwa ko System yo NBc oyo hayiifanwa Oracle database System. Ovayakulwa otamushiivifilwa opo mukwatafane no NBC mudule okupula eenomola deni domavalulilo o TV Licence.

Omafutilo ohaadulu okuningwa pashimaliwa keemuma ile pamalungula EFT ile pa Deposito meukililo. Omaukwatya omavalulilo ombaanga ongaashi taashikula:

EDINA: NBC TV LICENCE OMBAANGA: FIRST NATIONAL BANK OSHITAYI: WINDHOEK MAIN BRANCH O CODE: 282672 ONOMOLA YOMAVALULILO (ACCOUNT NO): 620 611 996 02 Kouyelele udulife pwaau, denga pefimbo leevili doilonga ko 061 – 291 3393/4/5 ile ko 061 – 291 3 1035/3352/3112/3287 ile ko email tvlicence@nbc.na O website yavo www.nbc.na


Address

NBC HEAD OFFICE
Cullinan Street, Windhoek, Namibia

Contacts

Email: tvlicence@nbc.na
Phone:  +264-61-2913111
or +264-61-2912100 
Fax: +1 (0) 000 0000 002